ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบสี่
สามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ
โศลก 5
sattvaṁ rajas tama iti
guṇāḥ prakṛti-sambhavāḥ
nibadhnanti mahā-bāho
dehe dehinam avyayam
guṇāḥ prakṛti-sambhavāḥ
nibadhnanti mahā-bāho
dehe dehinam avyayam
สตฺตฺวํ รชสฺ ตม อิติ
คุณาห์ ปฺรกฺฤติ-สมฺภวาห์
นิพธฺนนฺติ มหา-พาโห
เทเห เทหินมฺ อวฺยยมฺ
คุณาห์ ปฺรกฺฤติ-สมฺภวาห์
นิพธฺนนฺติ มหา-พาโห
เทเห เทหินมฺ อวฺยยมฺ
สตฺตฺวมฺ — ระดับความดี, รชห์ — ระดับตัณหา, ตมห์ — ระดับอวิชชา, อิติ — ดังนั้น, คุณาห์ — คุณลักษณะ, ปฺรกฺฤติ — ธรรมชาติวัตถุ, สมฺภวาห์ — ผลิตจาก, นิพธฺนนฺติ — อยู่ภายใต้พันธสภาวะ, มหา-พาโห — นักรบผู้ยอดเยี่ยม, เทเห — ในร่างนี้, เทหินมฺ — สิ่งมี ชีวิต, อวฺยยมฺ — อมตะ
คำแปล
ธรรมชาติวัตถุประกอบด้วยสามระดับ
คำอธิบาย
เนื่องจากสิ่งมีชีวิตเป็นทิพย์จึงไม่เกี่ยวข้องกับธรรมชาติวัตถุนี้ แต่เพราะว่ามาอยู่ภายใต้สภาวะของโลกวัตถุสิ่งมีชีวิตจึงปฏิบัติตนภายใต้มนต์สะกดของสามระดับแห่งธรรมชาติวัตถุ เพราะมีร่างกายที่ต่างกันตามทิศทางของธรรมชาติที่ต่างกันจึงถูกกระตุ้นให้ปฏิบัติไปตามธรรมชาตินั้นๆ นี่คือสาเหตุแห่งความสุขและความทุกข์ที่หลากหลาย