ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบเจ็ด
ระดับแห่งความศรัทธา
โศลก 10
yāta-yāmaṁ gata-rasaṁ
pūti paryuṣitaṁ ca yat
ucchiṣṭam api cāmedhyaṁ
bhojanaṁ tāmasa-priyam
pūti paryuṣitaṁ ca yat
ucchiṣṭam api cāmedhyaṁ
bhojanaṁ tāmasa-priyam
ยาต-ยามํ คต-รสํ
ปูติ ปรฺยุษิตํ จ ยตฺ
อุจฺฉิษฺฏมฺ อปิ จาเมธฺยํ
โภชนํ ตามส-ปฺริยมฺ
ปูติ ปรฺยุษิตํ จ ยตฺ
อุจฺฉิษฺฏมฺ อปิ จาเมธฺยํ
โภชนํ ตามส-ปฺริยมฺ
ยาต-ยามมฺ — อาหารที่ปรุงสามชั่วโมงก่อนรับประทาน, คต-รสมฺ — ไม่มีรสชาติ, ปูติ — กลิ่นเหม็น, ปรฺยุษิตมฺ — เน่า, จ — เช่นกัน, ยตฺ — ที่ซึ่ง, อุจฺฉิษฺฏมฺ — อาหารที่ผู้อื่นกินเหลือ, อปิ — เช่นกัน, จ — และ, อเมธฺยมฺ — ไม่น่าแตะต้อง, โภชนมฺ — การกิน, ตามส — ของผู้ที่อยู่ในระดับความมืด, ปฺริยมฺ — ชื่นชอบ
คำแปล
อาหารที่ปรุงเกินกว่าสามชั่วโมงก่อนรับประทาน
คำอธิบาย
จุดมุ่งหมายของอาหารคือ ทำให้อายุยืน จิตใจบริสุทธิ์ขึ้น และช่วยให้ร่างกายมีพลัง สิ่งเหล่านี้คือจุดมุ่งหมายหลัก ในอดีตเหล่าผู้ใหญ่ที่เชื่อถือได้ได้คัดเลือกอาหารว่าดีที่สุดในการช่วยให้สุขภาพดีและทำให้อายุยืนนั่นคือ ผลิตภัณฑ์นม น้ำตาล ข้าวสาลีแท้ ผลไม้ และผักต่างๆ อาหารเหล่านี้เป็นที่ชื่นชอบมากของพวกที่อยู่ในระดับความดี อาหารอื่นๆ เช่น ข้าวโพดอบ และกากน้ำตาล ไม่อร่อยมากนักในตัวมันเอง แต่สามารถทำให้เป็นที่ชื่นชอบได้เมื่อผสมกับนมหรืออาหารอื่นๆ ก็อยู่ในระดับความดีด้วยเช่นกัน สิ่งเหล่านี้ทั้งหมดบริสุทธิ์โดยธรรมชาติ แตกต่างจากสิ่งที่ไม่ควรแตะต้อง เช่น เนื้อสัตว์ และสุรา อาหารที่มีไขมัน ดังที่ได้กล่าวไว้ในโศลกแปดไม่เกี่ยวข้องกับไขมันสัตว์ที่ได้มาจากการฆ่าสัตว์ ไขมันสัตว์หาได้ในรูปของนมซึ่งเป็นอาหารที่อัศจรรย์ที่สุดในบรรดาอาหารทั้งหลาย นม เนย ชีส และผลิตภัณฑ์ในประเภทเดียวกันนี้ให้ไขมันสัตว์ในรูปที่ไม่จำเป็นต้องไปฆ่าสิ่งมีชีวิตผู้บริสุทธิ์ ด้วยจิตใจที่เหี้ยมโหดแท้ๆที่ทำให้การเข่นฆ่าเช่นนี้ดำเนินต่อไป วิธีที่ศิวิไลในการได้มาซึ่งไขมันที่จำเป็นคือ จากนม การฆ่าสัตว์เป็นวิธีของพวกที่ต่ำกว่ามนุษย์ โปรตีนมีอยู่มากมายในถั่วกะเทาะ ดาล (ถั่วเหลือง) ข้าวสาลีแท้ (โฮลวีท )ฯลฯ
อาหารในระดับตัณหาซึ่งขมจัด เค็มจัด เผ็ดจัด หรือผสมกับพริกแดงมากเกินไปทำให้เกิดความทุกข์ เนื่องจากลดน้ำย่อยในกระเพาะ และนำมาซึ่งโรคภัยไข้เจ็บ อาหารในระดับอวิชชาหรือความมืดส่วนใหญ่เป็นจำพวกที่ไม่สด อาหารที่ปรุงนานกว่าสามชั่วโมงก่อนรับประทาน (ยกเว้นพระสาดัมอาหารที่ถวายให้องค์กฺฤษฺณแล้ว) พิจารณาว่าอยู่ในระดับความมืด เพราะว่าเน่า บูด อาหารเหล่านี้ส่งกลิ่นเหม็นซึ่งผู้คนในระดับนี้ชอบ แต่เป็นที่น่ารังเกียจของผู้ที่อยู่ในระดับความดี
อาหารเหลือที่ถวายให้องค์กฺฤษฺณแล้ว หรือถวายให้นักบุญ หรือโดยเฉพาะพระอาจารย์ทิพย์รับประทานได้ นอกนั้นอาหารเหลือถือว่าอยู่ในระดับความมืดจะทำให้ป่วยเป็นโรค อาหารเหล่านี้ถึงแม้เป็นที่ชื่นชอบมากสำหรับบุคคลในระดับความมืด พวกที่อยู่ในระดับความดีจะไม่ชอบและไม่แตะต้อง อาหารที่ดีที่สุดคือ อาหารที่เหลือหลังจากถวายให้บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ใน ภควัท-คีตา องค์ภควานฺทรงตรัสว่า พระองค์จะทรงรับอาหารที่ปรุงมาจากผัก แป้ง และนม เมื่อถวายด้วยการอุทิศตนเสียสละ ปตฺรํ ปุษฺปํ ผลํ โตยมฺ แน่นอนว่าการอุทิศตนเสียสละและความรักเป็นสิ่งสำคัญที่บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าทรงยอมรับ แต่ได้กล่าวไว้เช่นกันว่า ปฺรสาทมฺ มีวิธีปรุงโดยเฉพาะ อาหารที่ปรุงตามคำสั่งสอนของพระคัมภีร์และถวายให้บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้ารับประทานได้ แม้จะปรุงไว้นานแล้วเพราะเป็นอาหารทิพย์ ฉะนั้นการทำให้อาหารปลอดเชื้อโรคและเป็นที่เอร็ดอร่อยสำหรับทุกๆคน เราควรถวายอาหารนั้นแด่บุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้าก่อนที่เราจะรับประทาน