ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบเจ็ด
ระดับแห่งความศรัทธา
โศลก 3
sattvānurūpā sarvasya
śraddhā bhavati bhārata
śraddhā-mayo ’yaṁ puruṣo
yo yac-chraddhaḥ sa eva saḥ
śraddhā bhavati bhārata
śraddhā-mayo ’yaṁ puruṣo
yo yac-chraddhaḥ sa eva saḥ
สตฺตฺวานุรูปา สรฺวสฺย
ศฺรทฺธา ภวติ ภารต
ศฺรทฺธา-มโย ’ยํ ปุรุโษ
โย ยจฺ-ฉฺรทฺธห์ ส เอว สห์
ศฺรทฺธา ภวติ ภารต
ศฺรทฺธา-มโย ’ยํ ปุรุโษ
โย ยจฺ-ฉฺรทฺธห์ ส เอว สห์
สตฺตฺว-อนุรูปา — ตามความเป็นอยู่, สรฺวสฺย — ของทุกคน, ศฺรทฺธา — ความศรัทธา, ภวติ — มาเป็น, ภารต — โอ้ โอรสแห่ง ภรต, ศฺรทฺธา — ความศรัทธา, มยห์ — เต็มไปด้วย, อยมฺ — นี้, ปุรุษห์ — สิ่งมีชีวิต, ยห์ — ผู้ซึ่ง, ยตฺ — ซึ่งมี, ศฺรทฺธห์ — ความศรัทธา, สห์ — ดังนั้น, เอว — แน่นอน, สห์ — เขา
คำแปล
โอ้
คำอธิบาย
ทุกคนมีความศรัทธาบางอย่างไม่ว่าจะเป็นใคร แต่ความศรัทธาพิจารณาว่าอยู่ในความดี ตัณหา หรืออวิชชา ตามธรรมชาติที่ตนได้รับมา ดังนั้นตามความศรัทธาโดยเฉพาะนี้เราจึงมาคบหากับบุคคลบางประเภทดังที่ได้กล่าวไว้ในบทที่สิบห้า ความจริงคือทุกๆชีวิตเดิมทีเป็นละอองอณูขององค์ภควานฺ ฉะนั้นเดิมทีตัวเราเป็นทิพย์อยู่เหนือระดับแห่งธรรมชาติวัตถุทั้งหลาย แต่เมื่อลืมความสัมพันธ์กับบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า และมาสัมผัสกับธรรมชาติวัตถุในพันธชีวิต เขาสร้างจุดยืนของตัวเองด้วยการมาคบหาสมาคมกับธรรมชาติวัตถุระดับต่างๆ ผลแห่งความศรัทธาและความเป็นอยู่ที่ผิดธรรมชาติเป็นเพียงวัตถุเท่านั้น ถึงแม้อาจปฏิบัติตามความรู้สึกว่าประทับใจบางอย่างหรือตามแนวคิดชีวิตบางอย่าง เดิมทีตัวเราเป็น นิรฺคุณ หรือเป็นทิพย์ ดังนั้นเราต้องชะล้างมลทินทางวัตถุที่ครอบงำตัวเราเพื่อจะได้รับความสัมพันธ์ที่มีต่อองค์ภควานฺกลับคืนมา ซึ่งเป็นวิถีทางเดียวที่จะกลับคืนไปโดยไม่มีความกลัว และนั่นคือกฺฤษฺณจิตสำนึก หากสถิตในกฺฤษฺณจิตสำนึกวิถีทางนี้รับประกันได้ในการพัฒนาไปสู่ระดับแห่งความสมบูรณ์ หากเราไม่ปฏิบัติตามวิธีเพื่อการรู้แจ้งแห่งตนนี้แน่นอนว่าเราจะต้องประพฤติตนภายใต้อิทธิพลของระดับต่างๆแห่งธรรมชาติ
คำว่า ศฺรทฺธา หรือ “ศรัทธา” มีความสำคัญมากในโศลกนี้ ศฺรทฺธา หรือความศรัทธาเดิมทีออกมาจากระดับความดี ความศรัทธาของเราอาจมีอยู่ในเทวดาในพระเจ้าบางองค์ที่สร้างขึ้นมา หรือในการคาดคะเนทางจิตบางอย่าง ความศรัทธาอันแน่วแน่ถือว่าเป็นผลผลิตของระดับความดีทางวัตถุ แต่ในสภาวะชีวิตวัตถุไม่มีงานใดที่มีความบริสุทธิ์โดยสมบูรณ์ มันจะเป็นการผสมผสานซึ่งไม่ใช่ความดีบริสุทธิ์ ความดีบริสุทธิ์เป็นทิพย์ ในความดีบริสุทธิ์เราสามารถเข้าใจธรรมชาติอันแท้จริงของบุคลิกภาพสูงสุดแห่งพระเจ้า ตราบใดที่ความศรัทธาไม่อยู่ในความดีบริสุทธิ์อย่างสมบูรณ์ ความศรัทธาก็อาจอยู่ภายใต้มลทินจากหนึ่งในระดับของธรรมชาติวัตถุ ระดับอันเป็นมลทินของธรรมชาติวัตถุแผ่ขยายไปถึงหัวใจ ฉะนั้นตามสถานภาพของหัวใจในการที่มาสัมผัสกับระดับแห่งธรรมชาติวัตถุโดยเฉพาะของตนความศรัทธาจึงมั่นคง ควรเข้าใจว่าหากหัวใจอยู่ในระดับความดีความศรัทธาของเราก็อยู่ในระดับความดีเช่นกัน หากหัวใจอยู่ในระดับตัณหาความศรัทธาของเราก็อยู่ในระดับตัณหาเช่นกัน และหากหัวใจอยู่ในระดับความมืด ความหลง ความศรัทธาของเราก็เป็นมลทินเช่นเดียวกัน ดังนั้นเราพบความศรัทธาต่างๆในโลกนี้ และมีศาสนาต่างๆเนื่องมาจากความศรัทธาที่แตกต่างกัน หลักธรรมอันแท้จริงของความศรัทธาแห่งศาสนาสถิตในระดับความดีบริสุทธิ์ แต่เนื่องจากหัวใจที่แปดเปื้อนเราจึงพบหลักธรรมศาสนาที่แตกต่างกัน ดังนั้นตามความศรัทธาในระดับต่างๆจึงมีการบูชาที่แตกต่างกัน