ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ สิบแปด
บทสรุปความสมบูรณ์แห่งการเสียสละ
โศลก 48
saha-jaṁ karma kaunteya
sa-doṣam api na tyajet
sarvārambhā hi doṣeṇa
dhūmenāgnir ivāvṛtāḥ
sa-doṣam api na tyajet
sarvārambhā hi doṣeṇa
dhūmenāgnir ivāvṛtāḥ
สห-ชํ กรฺม เกานฺเตย
ส-โทษมฺ อปิ น ตฺยเชตฺ
สรฺวารมฺภา หิ โทเษณ
ธูเมนาคฺนิรฺ อิวาวฺฤตาห์
ส-โทษมฺ อปิ น ตฺยเชตฺ
สรฺวารมฺภา หิ โทเษณ
ธูเมนาคฺนิรฺ อิวาวฺฤตาห์
สห-ชมฺ — เกิดขึ้นพร้อมกัน, กรฺม — งาน, เกานฺเตย — โอ้ โอรสพระนาง กุนฺตี, ส-โทษมฺ — ด้วยความผิดพลาด, อปิ — ถึงแม้ว่า, น — ไม่เคย, ตฺยเชตฺ — เขาควรยกเลิก, สรฺว-อารมฺภาห์ — การเสี่ยงภัยทั้งหมด, หิ — แน่นอน, โทเษณ — ด้วยความผิด, ธูเมน — กับควัน, อคฺนิห์ — ไฟ, อิว — เหมือน, อาวฺฤตาห์ — ปกคลุม
คำแปล
ความพยายามทุกครั้งจะถูกปกคลุมด้วยความผิดพลาดบางอย่าง
คำอธิบาย
ในพันธชีวิตงานทั้งหมดนั้นเป็นมลทินโดยระดับวัตถุแห่งธรรมชาติ แม้จะเป็น พฺราหฺมณ ต้องทำพิธีบูชาซึ่งการฆ่าสัตว์เป็นสิ่งจำเป็น ในทำนองเดียวกัน กฺษตฺริย ไม่ว่าจะใจบุญเพียงใดต้องต่อสู้กับศัตรูซึ่งหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่นเดียวกันกับพ่อค้าไม่ว่าจะใจบุญแค่ไหนบางครั้งต้องซ่อนผลกำไรเพื่อให้ธุรกิจอยู่ได้ หรือบางครั้งต้องทำธุรกิจในตลาดมืด สิ่งเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นซึ่งเราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ในทำนองเดียวกันถึงแม้ว่าบุคคลเป็น ศูทฺร รับใช้เจ้านายเลวเขาก็ต้องปฏิบัติตามคำสั่งของเจ้านายแม้จะไม่ควรทำ แม้จะมีข้อผิดพลาดเหล่านี้เขาควรปฏิบัติตามหน้าที่ที่กำหนดไว้เพราะเกิดจากธรรมชาติของตนเอง
ได้ให้ตัวอย่างที่ดีไว้ ณ ที่นี้ว่า แม้ว่าไฟบริสุทธิ์แต่ยังมีควัน แต่ควันไม่ได้ทำให้ไฟไม่บริสุทธิ์ ถึงแม้จะมีควันในไฟไฟนั้นก็ยังพิจารณาว่าเป็นธาตุบริสุทธิ์ที่สุดในบรรดาธาตุทั้งหมด หากยกเลิกงานของ กฺษตฺริย และไปรับเอาอาชีพของ พฺราหฺมณ มาทำก็ไม่แน่ใจว่างานในอาชีพ พฺราหฺมณ จะราบรื่นเสมอไป อาจสรุปได้ว่าในโลกวัตถุไม่มีผู้ใดสามารถเป็นอิสระโดยสมบูรณ์จากมลทินแห่งธรรมชาติวัตถุ ตัวอย่างของไฟและควันเหมาะสมมากในประเด็นนี้ ในฤดูหนาวเราเอาหินมาจากไฟ บางครั้งควันรบกวนดวงตาและส่วนอื่นๆของร่างกาย แต่เราต้องใช้ไฟถึงแม้จะมีสภาวะรบกวน ในทำนองเดียวกันเราไม่ควรยกเลิกอาชีพตามธรรมชาติของตนเองอันเนื่องจากมีปัจจัยรบกวนบางอย่าง แต่ควรมุ่งมั่นที่จะรับใช้องค์ภควานฺด้วยอาชีพการงานของตนในกฺฤษฺณจิตสำนึก นั่นคือจุดแห่งความสมบูรณ์ เมื่ออาชีพบางอย่างปฏิบัติไปเพื่อความพึงพอพระทัยขององค์ภควานฺ ข้อบกพร่องทั้งหลายในอาชีพนั้นก็ถูกทำให้บริสุทธิ์ขึ้น เมื่อผลของงานบริสุทธิ์ด้วยการเชื่อมสัมพันธ์กับการอุทิศตนเสียสละรับใช้เราจะกลายมาเป็นผู้สมบูรณ์ในการเห็นตนเองภายใน และนั่นคือความรู้แจ้งแห่งตน