องค์ภควาน คริชณะ

บทที่ 89

บทสรุปลีลาของ องค์ภควาน คริชณะ

หลังกลับมาจากโลกทิพย์ที่ได้ไปเยี่ยมเยียนพร้อมกับคริชณะ อารจุนะรู้สึกตกตะลึงมากคิดในใจว่าแม้เป็นเพียงชีวิตธรรมดา ด้วยพระกรุณาธิคุณของคริชณะทำให้ได้เห็นโลกทิพย์ ไม่เพียงเห็นโลกทิพย์เท่านั้นแต่ยังได้พบ มหา-วิชณุ องค์เดิม ผู้ทรงเป็นแหล่งกำเนิดแห่งการสร้างทางวัตถุ กล่าวว่า คริชณะทรงไม่เคยออกไปจากวรินดาวะนะเลย วรินดาวะนัม พะริทยัจยะ นะ พาดัม เอคัม กัชชะทิ คริชณะทรงยิ่งใหญ่ที่มะทุรา ยิ่งใหญ่กว่าที่ดวาระคา และยิ่งใหญ่สุดที่วรินดาวะนะ ลีลาของคริชณะที่ดวาระคา ภาควาสุเดวะของพระองค์ทรงเป็นผู้แสดง ไม่มีข้อแตกต่างระหว่างภาควาสุเดวะผู้ปรากฏที่ มะทุรา ดวาระคา และคริชณะองค์เดิมที่วรินดาวะนะ ในตอนต้นของหนังสือเล่มนี้กล่าวว่าเมื่อคริชณะทรงปรากฏ อวตารส่วนที่สมบูรณ์ และส่วนของส่วนที่สมบูรณ์ของพระองค์ ทั้งหมดเสด็จร่วมมากับพระองค์ เช่นนี้ ลีลาต่างๆบางลีลามิใช่คริชณะองค์เดิมทรงเป็นผู้แสดง แต่เป็นส่วนต่างๆ และส่วนสมบูรณ์แห่งอวตารเป็นผู้แสดง อารจุนะแปลกใจที่คริชณะทรงไปพบ คาระณารณะวะชายี วิชณุ ที่โลกทิพย์ ชรีละ วิชวะนาทะ ชัคระวารที ทาคุร สนทนาประเด็นนี้โดยสมบูรณ์ในคำอธิบายของท่าน
เข้าใจจากคำพูดของ มหา-วิชณุ ว่าพระองค์ทรงมีความยินดีมากที่ได้พบคริชณะ อาจกล่าวว่าเนื่องจาก มหา-วิชณุ นำเอาบุตรของพราหมณ์ไปจึงต้องไปที่ดวาระคาแน่นอน แล้วทำไม มหา-วิชณุ ไม่พบคริชณะที่นั่น คำตอบที่เป็นไปได้คือ แม้แต่ มหา-วิชณุ ผู้บรรทมอยู่ที่มหาสมุทรต้นกำเนิดแห่งโลกทิพย์ยังไม่สามารถพบคริชณะนอกจากพระองค์ทรงอนุญาต ดังนั้น มหา-วิชณุ ทรงพาบุตรของพราหมณ์ไปในทันทีที่เกิดมา คนแล้วคนเล่า เพื่อให้คริชณะทรงมาพาบุตรของพราหม์กลับไป และ มหา-วิชณุ จะสามารถพบคริชณะ หากเป็นเช่นนี้คำถามต่อไปคือ ทำไม มหา-วิชณุ ทรงมาดวาระคาด้วยพระองค์เอง หากไม่สามารถพบคริชณะ? ทำไมไม่ส่งผู้ช่วยมาพาบุตรของพราหมณ์ไป? คำตอบที่เป็นไปได้คือ เป็นสิ่งยากมากที่จะสร้างความเดือดร้อนให้กับชาวดวาระคาขณะที่คริชณะทรงประทับอยู่ ฉะนั้น จึงเป็นไปไม่ได้ที่ผู้รับใช้ของ มหา-วิชณุ มานำบุตรของพราหมณ์ไป จึงต้องมาด้วยพระองค์เอง
อาจมีอีกคำถามว่า องค์ภควานทรงพระนามว่าบระฮมัณยะเดวะ พระปฏิมาที่พราหมณ์บูชา แล้วทำไมทรงมีแนวโน้มทำให้พราหมณ์อยู่ในสภาพโศกเศร้ายากลำบาก บุตรหายจากไปคนแล้วคนเล่าจนถึงคนที่เก้า?คำตอบคือ องค์ภควาน มหา-วิชณุ ทรงมีความกระตือรือร้้นอยากพบคริชณะ จึงไม่ลังเลแม้สร้างปัญหาให้พราหมณ์ แม้การสร้างปัญหาให้พราหมณ์เป็นข้อห้ามที่ไม่ควรทำ พระวิชณุทรงพร้อมทำทุกอย่างเพื่อให้ได้พบคริชณะ ทรงกระตือรือร้นมากที่อยากพบคริชณะ ขณะสูญเสียบุตรแต่ละคนไปพราหมณ์มาที่ประตูวังกล่าวหากษัตริย์ว่าไม่สามารถปกป้องพราหมณ์ จึงไม่เหมาะมานั่งอยู่บนบัลลังก์ เช่นนี้เป็นแผนของ มหา-วิชณุ ให้พราหมณ์กล่าวโทษคชัทริยะและคริชณะ เพื่อให้คริชณะทรงต้องรับผิดชอบในการมาพบท่านและนำบุตรของพรามหณ์กลับไป
อาจมีคำถามอีกว่าหากมหา-วิชณุ ไม่สามารถพบคริชณะแล้วทำไมคริชณะ ต้องมาพบมหา-วิชณุ เพื่อนำบุตรของพราหมณ์กลับไป? คำตอบคือ คริชณะเสด็จไปพบมหา-วิชณุ มิใช่เพียงเพื่อไปนำบุตรของพราหมณ์กลับมา แต่ทรงทำเพื่อช่วยอารจุนะเท่านั้น มิตรภาพกับอารจุนะแน่นแฟ้นมาก เมื่ออารจุนะพร้อมตายด้วยการลุยไฟ คริชณะทรงปรารถนาปกป้องด้วยทุกวิธี ถึงอย่างไร อารจุนะไม่ยอมล้มเลิกการลุยไฟนอกจากจะนำบุตรของพราหมณ์กลับคืนมา ดังนั้น คริชณะทรงสัญญากับอารจุนะว่า “ข้าจะนำบุตรของพราหมณ์กลับคืนมา จงอย่าพยายามฆ่าตัวตาย”
หากคริชณะทรงไปพบ องค์ภควาน วิชณุ เพียงเพื่อพาบุตรของพราหมณ์กลับมา ทรงไม่จำเป็นต้องรอจนถึงบุตรคนที่เก้าถูกลักพาตัวไป เมื่อบุตรคนที่เก้าถูกมหา-วิชณุ พาตัวไป อารจุนะทรงพร้อมลุยไฟเพราะผิดสัญญา สถานการณ์ตึงเครียดเช่นนี้ทำให้คริชณะทรงตัดสินใจไปกับอารจุนะเพื่อพบมหา-วิชณุ กล่าวว่าอารจุนะเป็นอวตารแห่งพลังของ นะระ-นารายะณะ บางครั้งอารจุนะถูกเรียกว่า นะระ-นารายะณะ, อวตาร นะระ-นารายะณะ ทรงเป็นหนึ่งในภาคแบ่งแยกที่สมบูรณ์ของพระวิชณุ คริชณะและอารจุนะไปพบพระวิชณุ เข้าใจว่าอารจุนะไปเยือนในสถานะ นะระ-นารายะณะ เหมือนคริชณะเมื่อแสดงลีลาที่ดวาระคา ทรงมาในสถานะวาสุเดวะ
หลังจากไปเยือนโลกทิพย์อารจุนะสรุปว่าไม่ว่าความมั่งคั่งใดที่บุคคลแสดงภายในโลกวัตถุหรือโลกทิพย์ ทั้งหมดเป็นของขวัญจากคริชณะ องค์ภควาน คริชณะทรงปรากฏในรูปลักษณ์ต่างๆ เช่น วิชณุ-ทัททวะ และ จีวะ-ทัททวะ อีกนัยหนึ่งในรูป สามชะ และ วิบินนามชะ, วิชณุ-ทัททวะ คือ สามชะ และ จีวะ-ทัททวะ คือ วิบินนามชะ ดังนั้น ทรงสามารถแสดงตัวพระองค์เอง ด้วยลีลาทิพย์อันหลากหลายไม่ว่าในส่วนสามชะ หรือ วิบินนามชะ ตามที่ทรงปรารถนา แต่ยังทรงเป็นภควานองค์เดิม
บทสรุปแห่งลีลาของคริชณะ พบใน ชรีมัด-ภควธัม ภาคสิบ บทที่สิบเก้า ชุคะเดวะ โกสวามี ปรารถนาอธิบายว่า คริชณะทรงอยู่สุขสบายที่ดวาระคาพร้อมความมั่งคั่งทั้งหลายอย่างไร ความมั่งคั่งแห่งพลังอำนาจของคริชณะแสดงในลีลาต่างๆ บัดนี้ จะแสดงว่าชาวดวาระคาแสดงความมั่งคั่งแห่งความร่ารวยและความสง่างามของพระองค์อย่างไร ในโลกวัตถุนี้เป็นเพียงภาพสะท้อนที่กลับตาลปัตรของโลกทิพย์ ความมั่งคั่งแห่งความร่ารวยและสง่างามพิจารณาว่าเป็นความมั่งคั่งที่สูงสุด ดังนั้น ขณะที่คริชณะทรงประทับอยู่บนโลกนี้ในฐานะองค์ภควาน ความมั่งคั่งแห่งความร่ารวยและสง่างามไม่มีผู้ใดเสมอเหมือนภายในสามโลก คริชณะทรงรื่นเริงกับมเหสีที่สวยงาม 16,000 องค์ สำคัญที่สุดคือ พระองค์ประทับอยู่ที่ดวาระคาในฐานะสวามีองค์เดียวของหญิงงามเป็นพันๆ กล่าวโดยเฉพาะเกี่ยวกับประเด็นนี้ว่า พระองค์ทรงเป็นสวามีองค์เดียวของมเหสี 16,000 องค์ แน่นอนว่ามิใช่เรื่องที่ไม่เคยได้ยินมาก่อนในประวัติศาสตร์โลก กษัตริย์ผู้มีอำนาจจะมีราชินีหลายร้อยองค์ แม้กษัตริย์อาจเป็นสวามีองค์เดียวของมเหสีมากมาย แต่ไม่สามารถมีความสุขกับมเหสีทั้งหมดพร้อมๆกัน แต่คริชณะทรงมีความสุขกับมเหสี 16,000 องค์พร้อมกัน
แม้อาจกล่าวว่าโยคีสามารถแบ่งร่างของตนเองให้มีหลายรูป การแบ่งภาคของโยคีและการแบ่งภาคของ องค์ภควาน คริชณะ ไม่เหมือนกัน ฉะนั้น บางครั้งคริชณะทรงพระนามว่าโยเกชวะระ ปรมาจารย์ของโยคีทั้งหลาย ในวรรณกรรมพระเวทพบว่า โยคี โสบะริ มุนิ แบ่งภาคตนเองออกเป็นแปดรูป การแบ่งภาคเช่นนี้เหมือนแพร่ภาพโทรทัศน์ ภาพโทรทัศน์แพร่ออกไปเป็นล้านๆจอ แต่ภาพเหล่านั้นไม่สามารถแสดงลีลาแตกต่างกัน เป็นเพียงภาพสะท้อนของภาพต้นแบบ แสดงลีลาตามที่ต้นแบบแสดง ภาคแบ่งแยกของคริชณะมิใช่วัตถุเหมือนภาพที่แพร่ออกไปของโทรทัศน์หรือโยคี เมื่อนาระดะไปเยี่ยมราชวังต่างๆของคริชณะ พบว่าคริชณะในภาคแบ่งแยกต่างๆ ปฏิบัติแตกต่างกันในแต่ละวังของราชินี
กล่าวด้วยว่า คริชณะทรงประทับอยู่ที่ดวาระคาในฐานะสวามีของเทพธิดาแห่งโชคลาภ ราชินีรุคมิณีทรงเป็นเทพธิดาแห่งโชคลาภ ราชินีองค์อื่นๆทั้งหมดเป็นภาคแบ่งแยกของรุคมิณี ดังนั้น คริชณะผู้นำแห่งราชวงศ์วริชณิ ทรงรื่นเริงอยู่กับเทพธิดาแห่งโชคลาภด้วยความมั่งคั่งอย่างสมบูรณ์ อธิบายว่าบรรดาราชินีของ คริชณะมีความสาวและสวยงามอย่างถาวร แม้ทรงมีหลานและเหลน ทั้งคริชณะและบรรดาราชินีดูแล้วอายุไม่เกินสิบหกถึงยี่สิบปี บรรดาราชินีสาวมีความงดงามมาก พอพวกนางเคลื่อนตัวดูเหมือนฟ้าแลบอยู่บนท้องฟ้า พวกนางแต่งตัวและมีเครื่องประดับที่สวยงามเสมอ และมีกิจกรรมกีฬาเช่น เต้นรำ ร้องเพลง หรือเล่นลูกบอลบนดาดฟ้าราชวัง การเต้นรำและการตีเทนนิสของผู้หญิงในโลกวัตถุ เหมือนเป็นภาพสะท้อนแห่งลีลาเดิมแท้ของ องค์ภควาน คริชณะ และมเหสีของพระองค์
ตามถนนและซอยต่างๆของเมืองดวาระคาเนืองแน่นไปด้วยช้าง ม้า ราชรถ และทหารราบ ช้างที่ทำงานจะได้ดื่มสุรา กล่าวว่าช้างที่ดวาระคาดื่มมากจนต้องฉีดสุราปริมาณมากไปบนถนน แล้วพวกมันเดินเมาโซเซบนถนน พวกทหารราบที่เดินผ่านบนถนนประดับด้วยเครื่องประดับทองคำ ม้าและราชรถทองคำวิ่งไปตามถนน ทุกทิศทางที่เมืองดวาระคา ไม่ว่าหันหน้าไปทางไหนจะพบสวนสาธารณะและอุทธยานเขียวชะอุ่ม แต่ละสวนเต็มไปด้วยต้นไม้ใหญ่ ไม้ล้มลุก พร้อมทั้งผลไม้และดอกไม้มากมาย เนื่องจากมีต้นไม้ที่มีผลและดอกมาก จึงมีนกส่งเสียงร้องกันอย่างร่าเริง และแมลงผึ้งส่งเสียงกระหึ่มรวมกันเข้าทำให้เป็นคลื่นเสียงที่ไพเราะ ดังนี้ เมืองดวาระคาแสดงความมั่งคั่งอย่างบริบูรณ์ วีรบุรุษแห่งราชวงศ์ยะดุเคยคิดว่าพวกตนเป็นผู้พักอาศัยที่โชคดีที่สุดของเมือง มีความสุขกับสิ่งเอื้ออำนวยทิพย์ทั้งหมดโดยแท้จริง
หนึ่งหมื่นหกพันราชวังของราชินีของคริชณะ ตั้งอยู่ที่เมืองดวาระคาที่สวยงามนี้ คริชณะทรงเป็นผู้มีความสุขเกษมสำราญนิรันดรสูงสุดของสิ่งเอื้ออำนวยทั้งหมด ทรงแบ่งภาคเป็นหนึ่งหมื่นหกพันรูปพร้อมๆกัน ปฏิบัติภารกิจครอบครัวที่แตกต่างกันในหนึ่งหมื่นหกพันราชวัง แต่ละวังมีอุทธยานและทะเลสาบที่ประดับไว้อย่างสวยงาม น้าใสสะอาดในทะเลสาบมีดอกบัวบานหลากสีสันต่างกันมากมาย เช่น สีฟ้า สีเหลือง สีขาว และสีแดง ผงหญ้าฝรั่นจากดอกบัวถูกลมพัดพาไปทั่ว ทะเลสาบทั้งหมดเต็มไปด้วยหงส์ เป็ด และนกกระเรียนที่สวยงาม ส่งเสียงร้องเป็นระยะๆเหมือนเสียงดนตรี บางครั้ง องค์ภควาน ชรี คริชณะ เสด็จเข้าไปในทะเลสาบเหล่านี้ บางครั้งไปที่แม่น้าพร้อมมเหสี และเล่นน้าด้วยกันอย่างมีความสุข บางครั้งเหล่ามเหสีของคริชณะซึ่งทั้งหมดเป็นเทพธิดาแห่งโชคลาภ โอบกอดพระองค์ในน้า ขณะว่ายน้าหรืออาบน้ากัน สีแดงเข้มจากคุงคุมะที่ประดับความงามบนทรวงอกพวกนางไปประดับที่หน้าอกขององค์ภควานด้วยสีแดง
พวกไม่เชื่อในรูปลักษณ์ไม่กล้าเชื่อว่าในโลกทิพย์จะมีความสุขหลากหลายเช่นนี้ เพื่อเป็นการแสดงความปลื้มปีติสุขในโลกทิพย์ที่แท้จริง องค์ภควาน คริชณะเสด็จลงมาบนโลกนี้ และแสดงให้เห็นว่าโลกทิพย์มิได้ปราศจากสิ่งเอื้ออำนวยเพื่อความสุขแห่งชีวิตเหล่านี้ มีข้อแตกต่างอยู่อย่างเดียวคือ ในโลกทิพย์สิ่งเอื้ออำนวยเหล่านี้เป็นอมตะ ปรากฏอยู่อย่างไม่มีวันจบสิ้น ขณะที่สิ่งเหล่านี้ในโลกวัตถุเป็นเพียงภาพสะท้อนที่ไม่ถาวร เมื่อคริชณะมีความสุขเช่นนี้ พวกกันดารวะและนักดนตรีอาชีพสรรเสริญพระองค์ด้วยคอนเสิร์ตอันไพเราะเพราะพริ้งที่มี มริดังกะ กลอง กลองหน้าเดียว เครื่องสาย และแตรทองแดง ทำให้บรรยากาศทั้งหมดกลายมาเป็นการเฉลิมฉลองงานรื่นเริงในอารมณ์ที่ร่าเริงเบิกบาน บางครั้งมเหสีของคริชณะฉีดน้าไปที่พระองค์ด้วยปืนฉีดน้า และคริชณะทำให้ร่างกายของราชินีเปียกชุ่มเช่นเดียวกัน คริชณะและราชินีแสดงลีลาเหล่านี้ดูเหมือนกับเจ้าแห่งสวรรค์ ยัคชะราจะ แสดงลีลาเหล่านี้กับเหสีมากมาย (ยัคชะราจะมีอีกนามหนึ่งว่าคุเวระ เป็นเหรัญญิกของอาณาจักรสวรรค์) เมื่อร่างกายมเหสีเปียก หน้าอกและขาอ่อนของพวกนางเพิ่มความงามอีกเป็นพันๆเท่า ผมที่ยาวตกลงมาประดับส่วนต่างๆของร่างกาย ดอกไม้สวยงามที่ประดับอยู่บนผมตกลงมา ราชินีที่ถูกคริชณะแกล้งด้วยการฉีดน้าจะเข้าไปหาคริชณะทำแกล้งเป็นขอร้องแล้วคว้าเอาปืนฉีดน้า พยายามทำเช่นนี้สร้างสถานการณ์ให้คริชณะได้โอบกอดพวกนางขณะที่เต็มใจเข้ามาหาพระองค์ พอถูกโอบกอด มเหสีของคริชณะมีความรู้สึกที่ริมฝีปากแสดงให้เห็นถึงความรักฉันชู้สาวอย่างชัดเจน เช่นนี้สร้างบรรยากาศแห่งความปลื้มปีติสุขทิพย์ พวงมาลัยที่คล้องคอพระองค์สัมผัสหน้าอกเหล่าราชินี ทั่วทั้งเรือนร่างของพวกนางถูกปกคลุมไปด้วยสีเหลืองจากหญ้าฝรั่น เล่นกันอยู่ในลีลาสวรรค์บรรดาราชินีลืมตนเอง ผมหลุดลุ่ยดูเหมือนคลื่นในแม่น้าที่สวยงาม พอราชินีฉีดน้าไปที่คริชณะหรือคริชณะฉีดน้าไปที่ราชินี สถานการณ์ดูเหมือนพญาช้างสารมีความสุขเกษมสำราญอยู่ในทะเลสาบ พร้อมกับช้างเพศเมียมากมาย
หลังจากมีความสุขกันอย่างเต็มที่ พวกราชินีและคริชณะขึ้นมาจากน้า แจกจ่ายเสื้อผ้าอันมีค่าที่เปียกชุ่มแก่พวกนักร้องและนักเต้นรำอาชีพ พวกนี้ไม่มีรายได้อย่างอื่นนอกจากรางวัลเสื้อผ้าและเครื่องประดับอันมีค่าที่ราชินีและกษัตริย์ให้ในโอกาสเช่นนี้ ระบบของสังคมวางแผนไว้อย่างดีที่สมาชิกในสังคมทั้งหมดมีตำแหน่งหน้าที่แตกต่างกันไป เช่น บราฮมะณะ คชัทริยะ ไวชยะ และ ชูดระ ไม่มีความยากลำบากในการทำมาหาเลี้ยงชีพ และไม่มีการแข่งขันระหว่างส่วนต่างๆของสังคม แนวคิดเดิมแห่งระบบวรรณะได้วางแผนไว้เพื่อให้คนกลุ่มหนึ่งทำงานในอาชีพเฉพาะของตน ไม่ต้องไปแข่งขันกับกลุ่มอื่นที่มีอาชีพแตกต่างกัน
เช่นนี้ องค์ภควาน คริชณะ ทรงมีความสุขร่วมกับมเหสีหนึ่งหมื่นหกพันองค์ สาวกผู้ปรารถนายอมรับองค์ภควานในความรักแบบสามีภรรยา จะพัฒนาไปถึงตำแหน่งที่มาเป็นมเหสีของคริชณะ และคริชณะจะรักษาพวกนางไว้ให้ยึดมั่นต่อพระองค์ด้วยการปฏิบัติที่มีเมตตา ความประพฤติของคริชณะต่อบรรดามเหสี การเคลื่อนตัว การสนทนากัน การยิ้ม การโอบกอดของพระองค์ และกิจกรรมอื่นๆที่คล้ายกันนี้เหมือนกับสวามีผู้น่ารัก ทำให้พวกนางยึดมั่นต่อพระองค์เสมอ นั่นคือความสมบูรณ์สูงสุดแห่งชีวิต หากผู้ใดคงความยึดมั่นต่อคริชณะเสมอเข้าใจว่าผู้นั้นหลุดพ้นแล้ว และชีวิตประสบความสำเร็จ ผู้ใดที่รักคริชณะด้วยหัวใจและวิญญาณ คริชณะทรงสนองตอบในวิธีที่สาวกไม่สามารถอยู่ห่างจากพระองค์ได้ ความสัมพันธ์ที่แลกเปลี่ยนกันระหว่างคริชณะและสาวกมีเสน่ห์มากจนกระทั่งสาวกไม่สามารถคิดถึงเรื่องอื่นนอกจากคริชณะ
สำหรับราชินีทั้งหมด คริชณะทรงเป็นผู้เดียวเท่านั้นที่พวกนางบูชา พวกนางซึมซาบความคิดอยู่กับคริชณะเสมอ องค์ภควานผู้มีดวงตารูปดอกบัว และมีผิวสีนิลที่สวยงาม บางครั้งในการระลึกถึงคริชณะพวกนางนิ่งเงียบ และอยู่ในความปลื้มปีติสุขอย่างล้นพ้นแห่ง บาวะ และ อนุบาวะ บางครั้งพูดคล้ายกับเพ้อเจ้อ บางครั้งแม้อยู่ต่อหน้าคริชณะ พวกนางจะอธิบายถึงลีลาที่มีความสุขกันในทะเลสาบหรือในแม่น้ำกับพระองค์อย่างเห็นภาพได้ชัด การสนทนากันเช่นนี้อาจอธิบายได้ดังนี้
หนึ่งในราชินีพูดกับนกคุรารี ว่า “คุระรี ที่รัก ตอนนี้ดึกมากแล้ว ทุกคนนอนหลับกันหมด โลกทั้งโลกเงียบสงบ ช่วงนี้องค์ภควานกำลังนอนหลับอยู่ แม้ความรู้ของพระองค์ไม่ถูกรบกวนไม่ว่าจากสถานการณ์ใดๆ ทำไมเธอไม่นอน? ทำไมเธอเศร้าโศกเช่นนี้ตลอดทั้งคืน? เพื่อนรักของข้าเธอมาหลงเสน่ห์ดวงตารูปดอกบัว รอยยิ้มที่หวานระรื่น และคำพูดที่ทำให้หลงใหลขององค์ภควาน เหมือนกับข้าใช่ไหม? ความสัมพันธ์เช่นนี้กับพระองค์ทิ่มแทงหัวใจเธอ เหมือนกับที่ทิ่มแทงใจข้าอยู่ใช่ไหม?
“ฮัลโล ชัคระวาคี ทำไมต้องหลับตา? เธอกำลังหาสามีที่อาจไปต่างประเทศใช่ไหม? ทำไมจึงโศกเศร้าอย่างน่าสงสารเช่นนี้? โอ้ ดูเหมือนว่าเธอเสียใจมาก หรือว่าความจริงยินดีมาเป็นผู้รับใช้นิรันดรขององค์ภควาน? ข้าคิดว่าเธอกระตือรือร้นถวายพวงมาลัยที่พระบาทรูปดอกบัวของพระองค์ จากนั้นก็เอามาไว้บนผม
“โอ้ มหาสมุทรที่รัก ทำไมจึงส่งเสียงร้องทั้งวันทั้งคืน? ไม่ชอบนอนบ้างหรืออย่างไร? ข้าคิดว่าเธอคงนอนไม่หลับ หากข้าไม่ผิด ชยามะสุนดะระที่รักของข้าใช้เล่ห์เอาแรงดึงดูดและพลังแห่งความอดทนไป ซึ่งเป็นคุณสมบัติโดยธรรมชาติของเธอ เป็นความจริงใช่ไหมว่าด้วยเหตุผลนี้ที่ทำให้เธอได้รับทุกข์จนนอนไม่หลับเหมือนตัวข้า? ใช่ ข้ายอมรับว่าโรคนี้แก้ไม่ได้
“พระจันทร์ที่รัก ข้าคิดว่าท่านถูกวัณโรคมารุมเร้าอย่างรุนแรง ด้วยเหตุนี้ท่านจึงซูบผอมลงทุกวัน โอ้ เทพเจ้า บัดนี้ท่านอ่อนล้าลงมาก รัศมีที่อ่อนแรงไม่สามารถขจัดความมืดในตอนกลางคืนได้ หรือเป็นความจริงเช่นเดียวกับข้าที่ท่านตะลึงงันกับคำพูดที่หวานอย่างลึกลับของชยามะสุนดะระของข้า เป็นความจริงใช่ไหมที่เนื่องจากความวิตกกังวลอย่างรุนแรงนี้ทำให้ท่านขรึมไป?
“โอ้ สายลมจากภูเขาหิมาลัย ข้าไปทำอะไรต่อท่าน จึงทำให้ท่านล้อเล่นกับข้าอย่างจริงจัง ด้วยการปลุกราคะของข้าให้ไปพบคริชณะ? ท่านไม่รู้หรือว่าข้าเคยเจ็บปวดจากนโยบายจอมโกงขององค์ภควาน? สายลมหิมาลัยที่รัก โปรดรู้ว่าข้าเคยเจ็บปวดมาแล้ว ไม่จำเป็นต้องมาทำร้ายข้าอีกต่อไป
“เมฆอันสวยงามที่รัก สีของร่างท่านสวยงามเหมือนกับสีผิวของชยามะสุนดะระ สุดที่รักของข้า ฉะนั้น ข้าคิดว่าองค์ภควานของข้า ผู้นำแห่งราชวงศ์ยะดุคงรักท่านมาก เพราะเป็นที่รักของคริชณะ ท่านเหมือนกับข้าซึมซาบอยู่ในสมาธิ ข้าชื่นชมที่หัวใจท่านเปี่ยมไปด้วยความวิตกกังวลเพื่อชยามะสุนดะระ ท่านดูเหมือนกระตือรือร้นเกินไปที่จะเห็นพระองค์ ด้วยเหตุนี้เท่านั้น ข้าจึงเห็นน้าตาไหลลงมาจาก
ดวงตาท่าน เหมือนกับข้า เมฆสีนิลที่รัก เราต้องยอมรับอย่างเปิดเผยว่า การสถาปนาความสัมพันธ์อย่างสนิทสนมกับชยามะสุนดะระ หมายถึงการซื้อเอาความวิตกกังวลมาโดยไม่จำเป็น ขณะที่เราควรอยู่บ้านอย่างสบายๆ”
โดยทั่วไป นกกาเหว่าส่งเสียงกู่ร้องในตอนดึก หรือตอนเช้าตรู่ เมื่อราชินีได้ยินเสียงกู่ร้องของกาเหว่าในตอนดึก พวกนางกล่าวว่า “นกกาเหว่าที่รัก เสียงของเธอหวานมาก พอส่งเสียงหวานทำให้เราระลึกถึงชยามะสุนดะระทันที เพราะเสียงของเธอเหมือนกับเสียงของพระองค์ไม่มีผิด เราต้องยอมรับอย่างเปิดเผยว่า เสียงของเธอชุ่มฉำ่ไปด้วยน้าทิพย์ ทำให้ชุ่มชื่นร่าเริงจนชีวิตของพวกที่ใกล้ตายเพราะห่างเหินจากเพื่อนสุดที่รักฟื้นกลับคืนมาได้ ดังนั้น เป็นหนี้บุญคุณเธอมาก โปรดบอกมาว่าเราจะต้อนรับหรือรับใช้เธอได้อย่างไรบ้าง”
บรรดาราชินีพูดต่อในทำนองเดียวกันนี้กับภูเขาว่า “ภูเขาที่รัก ท่านใจกว้างมาก ความมั่นคงของท่านเท่านั้นที่ทำให้เปลือกโลกทั้งหมดคงอยู่ได้อย่างเหมาะสม เนื่องจากท่านปฏิบัติหน้าที่ด้วยความศรัทธายิ่ง ที่ไม่รู้ว่าจะเคลื่อนไหวอย่างไร เพราะว่าท่านมีความมั่นคงมาก ไม่เคลื่อนไปทางนั้นหรือทางนี้ และไม่พูดอะไร แต่อยู่ในอารมณ์ที่ใคร่ครวญเสมอ อาจเป็นเพราะว่าท่านคิดถึงแต่เรื่องใหญ่ๆ และสำคัญมากเท่านั้น แต่เราคาดคะเนได้อย่างชัดเจนว่า ท่านกำลังคิดถึงอะไรอยู่ เราแน่ใจว่าท่านกำลังคิดถึงว่าจะวางพระบาทรูปดอกบัวของชยามะสุนดะระบนยอดเขา เหมือนกับที่เราต้องการวางพระบาทรูปดอกบัวบนยอดอกของเรา
“แม่น้าที่แห้งผากที่รัก เรารู้ว่านี่คือฤดูร้อน ท้องน้าจึงแห้ง ไม่มีน้า เนื่องจากขณะนี้น้าแห้งไปหมด จึงไม่มีดอกบัวบานทำให้สวยงาม ตอนนี้ท่านดูผอมโซมาก เราเข้าใจว่าสถานภาพของท่านเหมือนกับเรา ที่สูญเสียทุกสิ่งทุกอย่างเนื่องจากห่างเหินจากชยามะสุนดะระ แล้วไม่ได้ยินคำพูดที่ชื่นใจ หัวใจของพวกเราทำงานไม่ปกติ จึงผอมโซมาก คิดว่าท่านเหมือนกับเรา ท่านผอมแห้งเพราะไม่ได้รับน้าจากสามีมหาสมุทรที่ส่งผ่านทางก้อนเมฆ” ตัวอย่างราชินีให้ไว้นี้เหมาะสมมาก ท้องน้าแห้งลงเมื่อมหาสมุทรไม่ส่งน้าผ่านทางหมู่เมฆ มหาสมุทรเป็นสามีของแม่น้าจึงควรให้การสนับสนุน นอกจากผู้หญิงได้รับการบำรุงเลี้ยงด้วยสิ่งของที่จำเป็นในชีวิตจากสามี มิฉะนั้น นางจะแห้งแล้งเหมือนกับแม่น้าที่ไม่มีน้า
ราชินีองค์หนึ่งพูดกับหงส์ดังนี้ “หงส์เหินที่รักของข้า โปรดมาที่นี่ มาที่นี่ ข้ายินดีต้อนรับ โปรดนั่งลงและดื่มนม หงส์เหินที่รัก บอกข้าหน่อยซิว่าเธอมีสารมาจากชยามะสุนดะระหรือเปล่า? ข้าถือว่าเธอเป็นผู้ส่งสารของพระองค์ หากมีข่าวโปรดบอกข้าด้วย ชยามะสุนดะระของเราเป็นอิสระอยู่เสมอ ไม่เคยอยู่ภายใต้การควบคุมของใคร เราไม่สามารถควบคุมพระองค์ ดังนั้น ขอถามเธอว่า ทรงอยู่สุขสบายดีหรือ? ข้าขอบอกเธอว่าชยามะสุนดะระเป็นคนหลายใจ มิตรภาพไม่ถาวร ขัดใจนิดเดียวก็เลิกรากันไป แต่เธอโปรดกรุณาอธิบายให้ข้าว่าทำไมพระองค์จึงไร้เมตตาต่อข้า? ในอดีตทรงกล่าวว่าข้าคือมเหสีสุดที่รักองค์เดียวของพระองค์ ไม่รู้ยังจำคำพูดนี้ได้หรือเปล่า? ถึงอย่างไร เรายินดีต้อนรับ โปรดนั่งลง แต่ข้าไม่ยอมรับคำขอร้องให้ข้าไปหาชยามะสุนดะระ เมื่อไม่ใยดีแล้วทำไมข้าต้องไปคลั่งไคล้พระองค์? ข้าเสียใจมากที่บอกให้รู้ว่าเธอมาเป็นคนส่งสารของดวงวิญญาณผู้แล้งน้าใจ เธอขอให้ข้าไปหาพระองค์แต่ข้าไม่ไปเพราะอะไรรู้หรือเปล่า? ไหนบอกว่าจะมาหาข้า? ทรงปรารถนามาที่นี่เพื่อสนองตอบที่เราห่างเหินกันเป็นเวลานานใช่ไหม? ดีแล้ว เธอจงนำชยามะสุนดะระมาที่นี่ แต่อย่าพาสุดที่รักเทพธิดาแห่งโชคลาภมาด้วย เธอคิดว่าพระองค์ไม่สามารถอยู่ห่างจากเทพธิดาแห่งโชคลาภแม้แต่วินาทีเดียวเช่นนั้นหรือ? ทรงมาที่นี่คนเดียวโดยปราศจากลัคชมีไม่ได้ใช่ไหม พฤติกรรมไม่น่าชื่นชมเลย หมายความว่าหากไม่มีลัคชมี ชยามะสุนดะระจะมีความสุขไม่ได้เช่นนั้นหรือ? พระองค์จะมีความสุขกับมเหสีองค์อื่นมิได้หรือ? หมายความว่าเทพธิดาแห่งโชคลาภมีมหาสมุทรแห่งความรักต่อพระองค์ แล้วพวกเราเปรียบเทียบไม่ได้กับพระนางใช่ไหม?”
มเหสีของคริชณะทั้งหมดซึมซาบอยู่ในความคิดถึง องค์ภควาน คริชณะ โดยสมบูรณ์ คริชณะทรงพระนามว่าโยเกชวะระ ปรมาจารย์แห่งโยคีทั้งหลาย มเหสีของคริชณะที่ดวาระคาเคยเก็บรักษา โยเกชวะระ นี้ไว้ในหัวใจ แทนที่พยายามให้มีพลังอิทธิฤทธิ์โยคะ หากเพียงแต่เก็บรักษาโยเกชวะระ สูงสุด องค์ภควาน คริชณะ ไว้ภายในหัวใจของตน ชีวิตจะสมบูรณ์และได้รับการโอนย้ายไปอาณาจักรแห่งองค์ภควานโดยง่ายดาย เข้าใจว่าราชินีทั้งหมดผู้ประทับอยู่กับคริชณะที่ดวาระคา ในอดีตชาติเคยเป็นสาวกผู้สูงส่งยอดเยี่ยมที่ปรารถนาสถาปนาความสัมพันธ์กับพระองค์ในความรักฉันสามีภรรยา จึงได้รับโอกาสมาเป็นมเหสีและรื่นรมย์กับความสัมพันธ์ในความรักกับพระองค์ตลอดเวลา ในที่สุดพวกนางได้รับการโอนย้ายไปยังโลกไวคุณธะ
สัจธรรมสูงสุด องค์ภควาน ไม่เคยไร้รูปลักษณ์ วรรณกรรมพระเวททั้งหมดสรรเสริญการแสดงทิพย์แห่งกิจกรรมและลีลาส่วนพระองค์อันหลากหลาย ได้กล่าวไว้ในคัมภีร์พระเวทและในรามายะณะ ซึ่งอธิบายถึงกิจกรรมขององค์ภควานเท่านั้น ทุกแห่งในวรรณกรรมพระเวทขับร้องสรรเสริญพระบารมีของพระองค์ ทันทีที่บุคคลผู้มีหัวใจอ่อนละไมเช่นสตรีได้ยินลีลาทิพย์เหล่านี้ของคริชณะจะชื่นชอบ สตรีและเด็กหญิงที่มีหัวใจอ่อนโยนเข้ามาในขบวนการคริชณะจิตสำนึกได้ง่ายมาก ผู้ที่เข้ามาในขบวนการคริชณะจิตสำนึกและพยายามรักษาตนเองให้สัมผัสกับจิตสำนึกเช่นนี้ตลอดเวลา แน่นอนว่าจะได้รับความหลุดพ้นสูงสุดกลับคืนสู่คริชณะที่ โกโลคะ วรินดาวะนะ หากเพียงแต่พัฒนาคริชณะจิตสำนึก แล้วสามารถย้ายโอนไปยังโลกทิพย์ เราจินตนาการได้ว่า บรรดาราชินีของคริชณะมีความปลื้มปีติสุขและได้รับพรมากเพียงใดที่ได้สนทนาเป็นส่วนตัวและเห็นพระองค์ซึ่งๆหน้า ไม่มีผู้ใดสามารถอธิบายถึงความโชคดีของมเหสีเหล่านี้ได้อย่างเหมาะสม พวกนางดูแลพระองค์เป็นการส่วนตัว โดยถวายการรับใช้ทิพย์ต่างๆนานา เช่น อาบน้าให้ ป้อนอาหารให้ ปรนนิบัติให้ยินดี ปรีดา และรับใช้พระองค์ ดังนั้น ไม่มีความสมถะของผู้ใดเปรียบเทียบได้กับการรับใช้ของบรรดาราชินีแห่งดวาระคา
ชุคะเดวะ โกสวามี บอกแก่ มะฮาราจะ พะรีคชิท ว่า เพื่อรู้แจ้งตนเอง ความสมถะและความเพียรที่ราชินีแห่งดวาระคาปฏิบัติไม่มีผู้ใดเทียบได้ จุดมุ่งหมายในการรู้แจ้งแห่งตนเป็นหนึ่งเดียวคือ คริชณะ ฉะนั้น ความสัมพันธ์ระหว่างบรรดาราชินีกับคริชณะดูเหมือนกับความสัมพันธ์ธรรมดาระหว่างสามีภรรยา จุดสำคัญที่ควรสังเกตคือความยึดมั่นที่ราชินีมีต่อคริชณะ พิธีกรรมแห่งความสมถะและความเพียรทั้งหมดหมายไว้เพื่อให้ไม่ยึดติดอยู่กับโลกวัตถุ และเพิ่มความยึดมั่นต่อคริชณะ เพราะทรงเป็นที่พึ่งของทุกคนผู้เจริญก้าวหน้าในความรู้แจ้งแห่งตน ในฐานะเป็นคฤหัสถ์ที่ดีเลิศ ทรงอยู่กับมเหสีและปฏิบัติพิธีกรรมทางพระเวทเพื่อแสดงให้ผู้ด้อยปัญญาเห็นว่าองค์ภควานทรงมีรูปลักษณ์เสมอ คริชณะประทับอยู่กับมเหสีและลูกๆด้วยความมั่งคั่งเหมือนกับพันธวิญญาณทั่วไป เพื่อเป็นตัวอย่างแก่ดวงวิญญาณที่อยู่ในพันธสภาวะให้เห็นว่าตราบที่มีคริชณะเป็นศูนย์กลาง เราอาจอยู่ในวงจรชีวิตครอบครัวได้ เหมือนกับสมาชิกแห่งราชวงศ์ยะดุที่อยู่ในครอบครัวของคริชณะ และมีคริชณะเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมทั้งหมด
การเสียสละไม่สำคัญเท่ากับเพิ่มพูนความยึดมั่นต่อคริชณะ ขบวนการ คริชณะจิตสำนึกหมายไว้เพื่อจุดมุ่งหมายนี้โดยเฉพาะ เราสอนบนฐานที่ไม่สำคัญว่าจะเป็น สันนยาสี หรือกริฮัสทะ (คฤหัสถ์) เพียงแต่ต้องเพิ่มพูนความยึดมั่นต่อคริชณะ เช่นนี้จะทำให้ชีวิตประสบความสำเร็จ ปฏิบัติตามรอยพระบาทของ องค์ภควาน ชรี คริชณะ เราสามารถใช้ชีวิตอยู่กับสมาชิกในครอบครัว ในสังคม หรือในชาติ มิใช่เพื่อจุดมุ่งหมายเพื่อไปรื่นรมย์กับการสนองประสาทสัมผัส แต่เพื่อรู้แจ้งคริชณะด้วยการก้าวหน้าในการยึดมั่นต่อพระองค์ มีหลักสี่ประการในการพัฒนาจากพันธชีวิตไปสู่ชีวิตที่หลุดพ้น เรียกทางเทคนิคว่า ดารมะ อารทะ คามะ และ โมคชะ (การศาสนา พัฒนาเศรษฐกิจ สนองประสาทสัมผัส และความหลุดพ้น) หากใช้ชีวิตครอบครัว โดยปฏิบัติตามรอยพระบาทสมาชิกในครอบครัวของคริชณะ เราสามารถบรรลุถึงหลักสี่ประการแห่งความสำเร็จเหล่านี้ได้พร้อมๆกัน โดยให้มีคริชณะเป็นศูนย์กลางของกิจกรรมทั้งหมด
รู้กันแล้วว่าคริชณะทรงมีมเหสี 16,108 องค์ มเหสีทั้งหมดเป็นดวงวิญญาณสูงส่งที่หลุดพ้นแล้ว ในบรรดามเหสีราชินีรุคมิณีทรงเป็นผู้นำ นอกจากรุคมิณียังมีมเหสีที่สำคัญอีกเจ็ดองค์ ชื่อของบุตรจากมเหสีสำคัญแปดองค์นี้ ได้กล่าวไว้แล้ว นอกจากราชินีทั้งแปดองค์นี้ คริชณะทรงมีบุตรสิบองค์จากราชินีทุกองค์ ดังนั้น บุตรของคริชณะรวมกันทั้งหมดมี 16,108 คูณสิบ เราไม่ควรแปลกใจที่ได้ยินว่าคริชณะทรงมีบุตรมากมาย ควรระลึกไว้เสมอว่าคริชณะคือองค์ภควานผู้ทรงพลังอำนาจที่ไร้ขอบเขตจำกัด ทรงอ้างว่ามวลชีวิตเป็นบุตรของพระองค์ ดังนั้น แม้ทรงมีบุตรสิบหกล้านองค์อยู่กับพระองค์ ก็ไม่น่าแปลกใจ
ในบรรดาบุตรผู้มีพลังมากของคริชณะ สิบแปดองค์เป็นมะฮา-ระทะ, มะฮา-ระทะ คนเดียวสามารถต่อสู้กับทหารราบ ราชรถ ทหารม้า และช้างเป็นพันๆ ชื่อเสียงของบุตรสิบแปดองค์นี้แพร่สะพัดไปทั่ว วรรณกรรมพระเวทเกือบทั้งหมดเอ่ยถึงบุตรมะฮา-ระทะ สิบแปดองค์มีรายนามดังนี้ พรัดยุมนะ อนิรุดดะ ดีพทิมาน บานุ สามบะ มะดุ บริฮัดบานุ ชิทระบานุ วริคะ อรุณะ พุชคะระ เวดะบาฮุ ชรุทะเดวะ
สุนันดะนะ ชิทระบาฮุ วิรูพะ คะวิ และ นยะโกรดะ บรรดาบุตรมะฮา-ระทะ สิบแปดองค์ของคริชณะ พรัดยุมนะยอดเยี่ยมที่สุด พรัดยุมนะเป็นบุตรองค์โตของราชินีรุคมิณี พรัดยุมนะทรงมีคุณสมบัติเหมือนพระบิดาผู้ยิ่งใหญ่คริชณะ สมรสกับธิดาของพระมาตุลา รุคมี และให้กำเนิดบุตรชื่ออนิรุดดะ อนิรุดดะมีพลังมากสามารถต่อสู้กับช้างหนึ่งหมื่นเชือก สมรสกับพระเจ้าหลานเธอของรุคมีผู้เป็นพระเชษฐาของพระอัยยิกา รุคมิณี การสมรสเช่นนี้เป็นปกติเพราะความสัมพันธ์ระหว่างเครือญาติห่างกัน บุตรของอนิรุดดะชื่อวัจระ เมื่อราชวงศ์ยะดุทั้งหมดถูกทำลายจากคำสาบของพราหมณ์ วัจระองค์เดียวเท่านั้นที่อยู่รอด วัจระมีบุตรองค์หนึ่งชื่อพระทิบาฮุ บุตรของพระทิบาฮุชื่อสุบาฮุ บุตรของสุบาฮุชื่อชานทะเสนะ และบุตรของชานทะเสนะชื่อชะทะเสนะ
ชุคะเดวะ โกสวามี กล่าวว่าสมาชิกของราชวงศ์ยะดุทั้งหมดมีลูกหลานมากมาย เหมือนกับคริชณะที่มีลูกหลานและเหลนมากมาย ดังนั้น กษัตริย์แต่ละองค์ที่กล่าวนามมานี้มีสมาชิกในครอบครัวแพร่ขยายในลักษณะเดียวกัน ไม่เพียงมีลูกหลานมากมายเท่านั้น แต่ยังมั่งคั่งร่ารวยเป็นพิเศษ ไม่มีผู้ใดอ่อนแอหรืออายุสั้น นอกเหนือไปจากนั้นสมาชิกแห่งราชวงศ์ยะดุทั้งหมดเป็นสาวกผู้ภักดีต่อวัฒนธรรมพราหมณ์ เป็นหน้าที่ของกษัตริย์คชัทริยะ ที่บำรุงรักษาวัฒนธรรมพราหมณ์และปกป้องพราหมณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ กษัตริย์ทั้งหมดนี้ปฏิบัติหน้าที่ของตนอย่างถูกต้อง สมาชิกแห่งราชวงศ์ยะดุมีจำนวนมากเกินกว่าที่จะอธิบายได้หมดแม้เรามีอายุยืนยาวเป็นพันๆปี ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี ให้ข้อมูลแด่ มะฮาราจะ พะรีคชิท ว่า ท่านได้ยินมาจากแหล่งที่เชื่อถือได้ว่า เพียงแต่สอนเด็กๆแห่งราชวงศ์ยะดุต้องมีครูหรืออาชาร ยะจำนวน 38,800,000 คน หากมีครูมากมายเพียงนี้เพื่อสอนเด็กๆ จินตนาการได้เลยว่า สมาชิกในครอบครัวมีมากเพียงใด สำหรับกำลังทางทหารกล่าวว่า กษัตริย์อุกระเสนะเพียงพระองค์เดียวมีองครักษ์จำนวนเลขหนึ่งตามด้วยศูนย์อีกสิบห้าตัว
ก่อนที่ องค์ภควาน คริชณะ เสด็จลงมาในจักรวาลนี้ ได้มีการต่อสู้หลายครั้งระหว่างมารกับเทพ มารตายไปมากมายในการต่อสู้ และได้รับโอกาสไปเกิดในราชวงศ์ที่สูงบนโลกนี้ เพราะมีฐานะตำแหน่งในราชวงศ์ที่สูงส่ง มารเหล่านี้ผยองมากมีภารกิจเดียวคือข่มขู่ประชาชน คริชณะทรงปรากฏบนโลกนี้ในตอนท้ายของ ดวาพะระ-ยุกะ เพื่อทำลายล้างกษัตริย์มารทั้งหมดนี้ กล่าวใน ภควัต-คีตา ว่า พะริทราณายะ สาดูนาม วินาชายะ ชะ ดุชคริทาม องค์ภควานเสด็จมาเพื่อปกป้องสาวกและทำลายคนชั่ว เทพบางองค์ได้รับการขอร้องให้มาปรากฏบนโลกเพื่อช่วยลีลาทิพย์ของคริชณะ คริชณะทรงปรากฏพร้อมกับผู้รับใช้นิรันดรมากมาย และเทวดาได้รับการขอร้องให้ลงมาช่วย ดังนั้น ทั้งหมดมาเกิดในราชวงศ์ยะดุ ราชวงศ์ยะดุมี 101 สกุล ตามส่วนต่างๆของประเทศ สมาชิกทั้งหมดในสกุลเหล่านี้เคารพคริชณะในลักษณะที่เหมาะสมกับสถานภาพทิพย์ของพระองค์ ทั้งหมดมีหัวใจและจิตวิญญาณเป็นสาวกฉะนั้น สมาชิกในราชวงศ์ยะดุทั้งหมดมีความมั่งคั่ง มีความสุข และเจริญรุ่งเรืองมาก ปราศจากความวิตกกังวล เพราะมีความศรัทธาและอุทิศตนเสียสละรับใช้อย่างแน่วแน่ จึงไม่เคยพ่ายแพ้ต่อกษัตริย์องค์ใด มีความรักต่อคริชณะมากจนกระทั่งในเวลากิน นอน เดินทาง พูด เล่นกีฬา ทำความสะอาด และ อาบน้า เพียงแต่ซึมซาบความคิดอยู่กับคริชณะโดยไม่สนใจกับความจำเป็นทางร่างกาย นั่นคือลักษณะอาการของสาวกผู้บริสุทธิ์ของคริชณะ เสมือนคนที่กำลังซึมซาบความคิดอยู่กับบางสิ่ง บางครั้งจะลืมกิจกรรมอื่นๆของร่างกาย เช่นนี้ สมาชิกแห่งราชวงศ์ยะดุปฏิบัติตามความจำเป็นของร่างกายโดยปริยาย แต่ความสนใจที่แท้จริงตั้งมั่นอยู่ที่คริชณะเสมอ กิจกรรมทางร่างกายทำไปตามกลไก แต่จิตใจซึมซาบอยู่ในคริชณะจิตสำนึกเสมอ
ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี สรุปบทที่เก้าสิบของ ชรีมัด-ภควธัม ภาคสิบ โดยชี้ให้เห็นถึงความยอดเยี่ยมห้าประการของ องค์ภควาน คริชณะ ประการแรกคือก่อน คริชณะทรงปรากฏในราชวงศ์ยะดุ รู้กันว่าแม่น้าคงคาบริสุทธิ์ที่สุดในจำนวนสิ่งต่างๆทั้งหมด แม้สิ่งไม่บริสุทธิ์เมื่อมาสัมผัสกับน้าคงคาจะทำให้บริสุทธิ์ขึ้น แม่น้าคงคามีพลังพิเศษเช่นนี้เพราะออกมาจากนิ้วพระบาทของพระวิชณุ คริชณะคือพระวิชณุทรงปรากฏในครอบครัวแห่งราชวงศ์ยะดุ ทรงเดินทางไปทั่วอาณาจักรยะดุด้วยพระองค์เอง จากการอยู่ใกล้ชิดกับราชวงศ์ยะดุ ไม่เพียงทำให้ราชวงศ์มีชื่อเสียงมากเท่านั้น แต่ยังมีประสิทธิภาพทำให้ผู้อื่นบริสุทธิ์มากขึ้นยิ่งกว่าแม่น้าคงคา
ความยอดเยี่ยมประการต่อไปที่ องค์ภควาน คริชณะ ทรงปรากฏ แม้ดู เหมือนว่าทรงปกป้องสาวกและทำลายมาร ทั้งสาวกและมารได้ผลลัพธ์เหมือนกัน คริชณะทรงเป็นผู้ให้ความหลุดพ้นห้าประเภท สายุจยะ-มุคทิ ความหลุดพ้นที่กลายมาเป็นหนึ่งเดียวกับพระองค์ให้แก่มารเช่นคัมสะ ขณะที่โกปีได้รับโอกาสมาอยู่ใกล้ชิดกับพระองค์เป็นส่วนตัว พวกโกปียังรักษาความเป็นปัจเจกบุคคล และรื่นเริงอยู่กับคริชณะ แต่คัมสะถูกรับไว้ในบระฮมะจโยทิ ที่ไร้รูปลักษณ์ของพระองค์ อีกนัยหนึ่งทั้งมารและโกปีหลุดพ้นมาอยู่ในวิถีทิพย์ แต่เพราะมารเป็นศัตรูและโกปีเป็นเพื่อน มารจึงถูกสังหารและโกปีได้รับการปกป้อง
ความยอดเยี่ยมแห่งการปรากฏของคริชณะประการที่สามคือ เทพธิดาแห่งโชคลาภ ผู้ที่แม้แต่เทวดา เช่น พระพรหม พระอินทร์ และพระจันทร์ บูชา ยังคงปฏิบัติรับใช้พระองค์เสมอ แม้ทรงชื่นชอบพวกโกปีมากกว่า ลัคชมีจีเทพธิดาแห่งโชคลาภพยายามอย่างดีสุดเพื่อให้มาอยู่ในระดับเดียวกับโกปี แต่ไม่สำเร็จ ถึงกระนั้น ลัคชมียังคงซื่อสัตย์ต่อคริชณะ แม้โดยทั่วไปนางไม่อยู่เป็นที่ และเทวดา พระพรหมบูชานาง
ความยอดเยี่ยมแห่งการปรากฏของคริชณะประการที่สี่ เกี่ยวกับพระบารมีแห่งพระนามของพระองค์ กล่าวไว้ในวรรณกรรมพระเวทว่า จากการสวดภาวนาพระนามต่างๆของพระวิชณุหนึ่งพันครั้ง เราอาจได้รับประโยชน์เท่ากับการสวดพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของพระรามสามครั้ง และจากการสวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของ องค์ภควาน คริชณะ เพียงครั้งเดียว เราได้รับประโยชน์เท่ากัน อีกนัยหนึ่ง ในบรรดาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ทั้งหมดขององค์ภควาน รวมทั้งพระวิชณุและพระราม พระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของคริชณะทรงมีพลังอำนาจสูงสุด ฉะนั้น วรรณกรรมพระเวทเน้นการสวดภาวนา พระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของคริชณะโดยเฉพาะ ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร องค์เชธันญะ ทรงแนะนำการสวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ของคริชณะในยุคนี้ ทำให้บรรลุถึงความหลุดพ้นง่ายกว่าในยุคอื่นๆ อีกนัยหนึ่ง คริชณะทรงยอดเยี่ยมกว่าอวตารอื่นๆ แม้ทั้งหมดคือองค์ภควานเท่ากัน
ความยอดเยี่ยมในการปรากฏของคริชณะประการที่ห้าคือ ทรงสถาปนาหลักธรรมทางศาสนาดีเยี่ยมที่สุดด้วยประโยคเดียวใน ภควัต-คีตา คือ เพียงแต่ศิโรราบต่อคริชณะเราจะสามารถปฏิบัติตามหลักธรรมพิธีทางศาสนาทั้งหมด วรรณกรรมพระเวทกล่าวถึงหลักธรรมทางศาสนายี่สิบข้อ แต่ละข้ออธิบายไว้ใน ชาสทระ คริชณะทรงมีเมตตาต่อพันธวิญญาณผู้ตกต่าแห่งยุคนี้มาก เสด็จลงมาด้วยพระองค์เอง ขอร้องให้ทุกคนยกเลิกพิธีกรรมทางศาสนาทั้งหมด และเพียงแต่ศิโรราบต่อพระองค์ กล่าวว่ากลียุคนี้เศษสามส่วนสี่ปราศจากหลักธรรมแห่งศาสนา มีหลักธรรมศาสนาไม่ถึงเศษหนึ่งส่วนสี่ที่ยังปฏิบัติกันในยุคนี้ ด้วยพระเมตตาของ คริชณะ ความว่างเปล่าแห่งกลียุคนี้ไม่เพียงแต่ถูกเติมให้เต็มเท่านั้น แต่ขบวนการทางศาสนาทำให้ง่ายขึ้น ง่ายจนกระทั่งเพียงแต่ถวายรับใช้ทิพย์ด้วยใจรักแด่คริชณะ โดยสวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร เราสามารถบรรลุถึงเป้าหมายสูงสุดแห่งศาสนา คือย้ายโอนไปยังดาวเคราะห์สูงสุดในโลกทิพย์ โกโลคะ วรินดาวะนะ เราสามารถประเมินประโยชน์ในการปรากฏของคริชณะ และเข้าใจการปรากฏพระวรกายเพื่อปลดเปลื้องชาวโลก มิใช่เป็นสิ่งพิเศษอันใดเลย
ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี สรุปการอธิบายถึงสถานภาพอันสูงส่งเป็นพิเศษของคริชณะ ด้วยคำสรรเสริญดังนี้ “โอ้ คริชณะ ขอพระองค์ทรงพระเจริญ พระองค์ทรงประทับอยู่ภายในหัวใจของทุกชีวิต ในฐานะพะระมาทมา ดังนั้น ทรงพระนามว่า จะนะนิวาสะ ผู้ประทับอยู่ในหัวใจของทุกชีวิต” ได้ยืนยันใน ภควัต-คีตา ว่า อีชวะระฮ สารวะ บูทานาม ฮริด-เดเช ่รจุนะ ทิชทะทิ องค์ภควานในรูปลักษณ์พะระมาทมาประทับอยู่ภายในหัวใจของทุกชีวิต อย่างไรก็ดี เช่นนี้มิได้หมายความว่า คริชณะทรงไม่มีความเป็นอยู่ที่แยกออกไปในฐานะองค์ภควาน นักปราชญ์มายาวาดียอมรับลักษณะที่แพร่กระจายไปทั่วของพะระบระฮมัน แต่เมื่อพะระบระฮมันหรือองค์ภควานทรงปรากฏ กลับคิดว่าปรากฏภายใต้การควบคุมของธรรมชาติวัตถุ เนื่องจากคริชณะทรงปรากฏในฐานะบุตรของเดวะคี นักปราชญ์มายาวาดียอมรับคริชณะว่าเป็นสิ่งมีชีวิตธรรมดาที่เกิดภายในโลกวัตถุนี้ ดังนั้น ชุคะเดวะ โกสวามี เตือนว่า เดวะคี-จันมะ-วาดะ หมายความว่า แม้คริชณะทรงมีชื่อเสียงในฐานะบุตรของ เดวะคี อันที่จริง ทรงเป็นอภิวิญญาณหรือองค์ภควานผู้แพร่กระจายไปทั่ว อย่างไรก็ดี สาวกเข้าใจคำว่า เดวะคี-จันมะ-วาดะ แตกต่างกันไป สาวกเข้าใจว่าคริชณะทรงเป็นบุตรของพระมารดายะโชดา แม้ในตอนแรกทรงปรากฏเป็นบุตรของเดวะคี ทรงย้ายพระองค์เองไปอยู่ที่ตักของพระมารดายะโชดา และ นันดะ มะฮาราจะ, นันดะและยะโชดารื่นเริงกับลีลาในวัยเด็กของคริชณะอย่างปลื้มปีติสุข วะสุเดวะเองทรงยอมรับความจริงนี้ เมื่อพบกับ นันดะ มะฮาราจะ และยะโชดาที่คุรุคเชทระ ท่านยอมรับว่า อันที่จริงคริชณะและบะละรามะเป็นบุตรของพระมารดายะโชดา และ นันดะ มะฮาราจะ, วะสุเดวะ และ เดวะคีเป็นเพียงบิดามารดาอย่างเป็นทางการเท่านั้น บิดามารดาที่แท้จริงของทั้งคู่คือ นันดะ และ ยะโชดา ดังนั้น ชุคะเดวะ โกสวามี เรียก คริชณะว่า เดวะคี-จันมะ-วาดะ
ชุคะเดวะ โกสวามี สรรเสริญองค์ภควานในฐานะเป็นผู้ได้รับเกียรติจาก ยะดุ-วะระ-พะริชัท รัฐสภาแห่งราชวงศ์ยะดุ และในฐานะผู้สังหารมารหลายตน องค์ภควาน คริชณะ ทรงสามารถสังหารมารทั้งหมดด้วยเพียงแต่ใช้พลังงานวัตถุอันหลากหลายของพระองค์ แต่ทรงปรารถนาสังหารด้วยพระองค์เองเพื่อพวกมารจะได้รับความหลุดพ้น ไม่มีความจำเป็นที่คริชณะต้องเสด็จมายังโลกวัตถุนี้เพื่อสังหารมาร เพียงแต่ทรงปรารถนามารเป็นร้อยๆ พันๆ ตัวจะถูกสังหารโดยที่พระองค์ไม่ต้องพยายาม อันที่จริง คริชณะเสด็จลงมาเพื่อสาวกผู้บริสุทธิ์ ทรงเล่นเสมือนเด็กกับพระมารดายะโชดาและ นันดะ มะฮาราจะ ทรงให้ความเพลิดเพลินกับชาวดวาระคา ด้วยการสังหารมารและปกป้องสาวก คริชณะทรงสถาปนาหลักธรรมแห่งศาสนาที่แท้จริงคือเพียงแต่รักองค์ภควาน จากการปฏิบัติตามหลักธรรมแห่งศาสนาที่แท้จริงในความรักแห่งองค์ภควาน แม้สิ่งมีชีวิตที่เรียกว่า สทิระ-ชะระ จะได้รับการจัดส่งจากมลทินทางวัตถุทั้งหมด และถูกย้ายโอนไปยังอาณาจักรทิพย์ สทิระ หมายถึง ต้นไม้และไม้ล้มลุกที่เคลื่อนที่ไม่ได้ และ ชะระ หมายถึง สัตว์ที่เคลื่อนที่ได้โดยเฉพาะโค เมื่อคริชณะทรงปรากฏ พระองค์ทรงจัดส่งต้นไม้ ลิง ไม้ล้มลุกต่างๆ และสัตว์ทั้งหมดที่เห็นพระองค์ และรับใช้พระองค์ ทั้งที่วรินดาวะนะและดวาระคา
องค์ภควาน คริชณะ ทรงได้รับการสรรเสริญ โดยเฉพาะในการให้ความสุขกับพวก โกปี และบรรดาราชินีแห่งดวาระคา ชุคะเดวะ โกสวามี สรรเสริญคริชณะในรอยยิ้มอันมีเสน่ห์ของพระองค์ ซึ่งไม่เพียงแต่ทำให้พวกโกปีแห่งวรินดาวะนะหลงใหลเท่านั้น แม้แต่บรรดาราชินีที่ดวาระคาก็ยังหลงใหล คำที่ใช้โดยเฉพาะ ณ ที่นี้คือ วารดะยัน คามะเดวัม ที่วรินดาวะนะในฐานะเป็นคู่รักของ โกปี มากมาย และที่ดวาระคาในฐานะที่เป็นสวามีของราชินีมากมาย คริชณะทรงเพิ่มความปรารถนาแห่งราคะของพวกนางเพื่อให้มีความสุขกับพระองค์ เพื่อความรู้แจ้งแห่งองค์ภควานหรือรู้แจ้งแห่งตน โดยทั่วไปเราต้องปฏิบัติสมถะและความเพียรอย่างเคร่งครัดเป็นเวลาหลายพันปีจึงรู้แจ้งองค์ภควาน แต่พวก โกปี และราชินีแห่งดวาระคา เพียงแต่เพิ่มความปรารถนาแห่งราคะที่จะมีความสุขกับคริชณะในฐานะคู่รักหรือสวามี ก็ได้รับความหลุดพ้นประเภทสูงสุด
ความประพฤติของ องค์ภควาน คริชณะ กับพวก โกปี และราชินีเหล่านี้ เป็นเอกลักษณ์ทางประวัติศาสตร์ในการรู้แจ้งแห่งตน โดยทั่วไปผู้คนเข้าใจว่า เพื่อความรู้แจ้งแห่งตนเราต้องเข้าไปอยู่ในป่าหรือที่ภูเขา เพื่อปฏิบัติสมถะและความเพียรอย่างเคร่งครัด แต่พวกโกปีและราชินีเพียงแต่ยึดมั่นต่อคริชณะในความรักฉันชู้สาว มีความสุขที่ได้อยู่กับพระองค์ เหมือนกับชีวิตทางโลกที่เต็มไปด้วยความมั่งคั่งหรูหรา ก็บรรลุถึงความหลุดพ้นสูงสุด ซึ่งแม้แต่นักปราชญ์และนักบุญผู้ยอดเยี่ยมไม่สามารถบรรลุถึง ทำนองเดียวกัน มารเช่น คัมสะ ดันทะวะคระ ชิชุพาละ ฯลฯ ได้รับประโยชน์สูงสุดที่ได้ย้ายโอนไปยังโลกทิพย์
ในตอนต้นของ ชรีมัด-ภควธัม ชรีละ วิยาสะเดวะ ถวายความเคารพแด่สัจธรรมสูงสุด องค์วาสุเดวะ คริชณะ จากนั้นสอนให้แก่บุตร ชุคะเดวะ โกสวามี ให้ไปสอนชรีมัด-ภควธัม โอกาสนี้ ชุคะเดวะ โกสวามี สรรเสริญองค์ภควานในฐานะจะยะทิ ปฏิบัติตามรอยพระบาทของ ชรีละ วิยาสะเดวะ, ชุคะเดวะ โกสวามี และ อาชารยะ ทั้งหมดในสายพะรัมพะรา และประชากรทั้งหมดในโลกควรสรรเสริญ องค์ภควาน คริชณะ และเพื่อประโยชน์สูงสุด เราควรรับขบวนการคริชณะจิตสำนึกนี้มาปฏิบัติ วิธีการนั้นง่ายและช่วยเราได้ เพียงแต่ร้องเพลง สวดภาวนา มหามนต์ ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร ดังนั้น องค์เชธันญะทรงแนะนำว่า เราควรเป็นกลางต่อเหตุการณ์ขึ้นๆลงๆทางวัตถุ วิถีชีวิตวัตถุไม่ถาวร บางครั้งขึ้น บางครั้งลง ไม่ว่าจะขึ้นหรือลง เราควรอดทนดุจต้นไม้ และอ่อนน้อมถ่อมตนดั่งหญ้าแพรกริมถนน แต่สิ่งที่แน่นอนคือ เราต้องปฏิบัติคริชณะจิตสำนึกด้วยการ ร้องเพลง สวดภาวนา ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร
องค์ภควาน คริชณะ อภิวิญญาณของมวลชีวิต ด้วยพระเมตตาอันหาที่สุดมิได้ เสด็จลงมาแสดงลีลาทิพย์อันหลากหลายในอวตารต่างๆ การสดับฟังลีลาที่มีเสน่ห์ของคริชณะในรูปอวตารต่างๆ เปิดโอกาสเพื่อความหลุดพ้นสำหรับพันธวิญญาณ กิจกรรมอันล้าเลิศและน่าชื่นชมที่สุดของ องค์ภควาน คริชณะ มีเสน่ห์มากยิ่งขึ้น เพราะคริชณะทรงเป็นผู้มีเสน่ห์สูงสุด
ปฏิบัติตามรอยพระบาทอันบริสุทธิ์ของ ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี เราพยายามเสนอหนังสือ “องค์ภควาน คริชณะ” เล่มนี้ เพื่อให้พันธวิญญาณในยุคนี้ได้อ่านและฟัง จากการสดับฟังลีลาของ องค์ภควาน คริชณะ มั่นใจอย่างแน่นอนว่าจะได้รับความหลุดพ้นและย้ายโอนกลับคืนสู่เหย้าคืนสู่องค์ภควาน ชุคะเดวะ โกสวามี แนะนำว่า เมื่อสดับฟังลีลาและกิจกรรมทิพย์ของคริชณะ เราจะค่อยๆตัดปมแห่งมลทินทางวัตถุ ดังนั้น ไม่ว่าเราเป็นอะไร หากปรารถนาอยู่ใกล้ชิดกับคริชณะในอาณาจักรทิพย์แห่งองค์ภควานเพื่อความเป็นอยู่นิรันดรและปลื้มปีติสุข เราต้องสดับฟังเกี่ยวกับลีลาของคริชณะ และสวดภาวนามหามนต์ ฮะเร คริชณะ ฮะเร คริชณะ คริชณะ คริชณะ ฮะเร ฮะเร / ฮะเร รามะ ฮะเร รามะ รามะ รามะ ฮะเร ฮะเร
ลีลาทิพย์ของ องค์ภควาน คริชณะ มีพลังอำนาจมาก เพียงแต่สดับฟัง อ่าน และจำหนังสือ “องค์ภควาน คริชณะ” เล่มนี้ แน่นอนว่าเราจะได้รับการย้ายโอนไปยังโลกทิพย์ ซึ่งโดยทั่วไปจะบรรลุถึงได้ยากมาก เรื่องราวลีลาของคริชณะมีเสน่ห์มาก จะเป็นแรงกระตุ้นให้เราศึกษาอย่างต่อเนื่องโดยปริยาย เมื่อศึกษาลีลาของพระองค์มากขึ้นเราจะยึดมั่นต่อพระองค์มากยิ่งขึ้น การยึดมั่นต่อคริชณะเช่นนี้ทำให้เรามีสิทธิ์ได้รับการย้ายโอนไปยังพระตำหนัก โกโลคะ วรินดาวะนะ ของพระองค์ ดังที่เรียนรู้จากบทที่แล้วว่า การข้ามให้พ้นโลกวัตถุคือข้ามกฏอันแข็งแกร่งแห่งธรรมชาติวัตถุ กฏอันแข็งแกร่งแห่งธรรมชาติวัตถุไม่สามารถหยุดยั้งความเจริญก้าวหน้าของบุคคลที่ยึดมั่นต่อธรรมชาติทิพย์ได้ ทรงยืนยันใน ภควัต-คีตา ว่า แม้กฏอันแข็งแกร่งแห่งธรรมชาติวัตถุข้ามพ้นได้ยากลำบากมาก หากศิโรราบต่อองค์ภควาน เราสามารถข้ามพ้นอวิชชาได้โดยง่ายดาย อย่างไรก็ดี ในโลกทิพย์จะไม่มีอิทธิพลแห่งธรรมชาติวัตถุ ดังที่เรียนรู้จากชรีมัด-ภควธัม ภาคสองว่า พลังแห่งการควบคุมของเทวดา และอิทธิพลของธรรมชาติวัตถุ โดดเด่นเมื่อโลกทิพย์ไม่ปรากฏ
ดังนั้น ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี แนะนำ มะฮาราจะ พะรีคชิท ในตอนต้นของภาคสองว่า พันธวิญญาณทุกดวงควรสดับฟังและสวดภาวนาลีลาทิพย์ขององค์ภควาน ชุคะเดวะ โกสวามี ยังบอกกษัตริย์พะรีคชิทด้วยว่า ในอดีตมีพระราชาและจักรพรรดิ์มากมายเข้าไปในป่าเพื่อปฏิบัติสมถะและความเพียรอย่างเคร่งครัด เพื่อกลับคืนสู่เหย้าคืนสู่องค์ภควาน ในประเทศอินเดียมีนักทิพย์นิยมผู้เจริญแล้วมากมาย ยกเลิกชีวิตครอบครัวและไปอาศัยอยู่ที่วรินดาวะนะเพียงคนเดียว เพื่อสดับฟังและสวดภาวนาลีลาอันศักดิ์สิทธิ์ของพระองค์ ระบบนี้แนะนำไว้ใน ชรีมัด-ภควธัม โกสวามีแห่งวรินดาวะนะทั้งหกปฏิบัติตาม ปัจจุบันมีคารมี และสาวกจอมปลอมมากมายมาอยู่กันอย่างเนืองแน่น ณ สถานที่ศักดิ์สิทธิ์วรินดาวะนะ เพื่อเลียนแบบวิธีที่ ชุคะเดวะ โกสวามี แนะนำไว้ กล่าวว่ากษัตริย์และจักรพรรดิ์ในอดีตมากมายไปในป่าเพื่อจุดมุ่งหมายนี้ แต่ ชรีละ บัคธิสิดดานธะ สะรัสวะที ทาคุร โกสวามี มะฮาราจะ แนะนำว่า เราไม่ควรใช้ชีวิตสันโดษเช่นนี้ที่วรินดาวะนะ โดยที่ยังไม่พร้อม
ผู้ไปอาศัยอยู่ที่วรินดาวะนะโดยยังไม่พร้อมเพื่อปฏิบัติตามคำสอนของ ชุคะเดวะ โกสวามี จะตกเป็นเหยื่อของมายา อีกครั้ง แม้ขณะอาศัยอยู่ที่วรินดาวะนะ เพื่อตรวจสอบผู้พักอาศัยที่วรินดาวะนะ ผู้ที่เชื่อถือไม่ได้ ชรีละ บัคธิสิดดานธะ สะรัสวะที ทาคุร ขับร้องบทเพลงอันสวยงามเกี่ยวกับประเด็นนี้ มีคำอธิบายดังนี้ “จิตใจที่รัก ทำไมเจ้าภาคภูมิใจนักที่เป็นไวชณะวะ? มาสวดภาวนาพระนามอันศักดิ์สิทธิ์ขององค์ภควานเพียงคนเดียว โดยมีพื้นฐานอยู่ที่ความต้องการเกียรติยศชื่อเสียงอันไร้ค่า ดังนั้น การสวดภาวนาของเธอเป็นเพียงการเสแสร้งเท่านั้น ความมักใหญ่ใฝ่สูงเพื่อชื่อเสียงที่ไร้ค่าเช่นนี้เปรียบเทียบเสมือนอุจจาระของสุกร เพราะเกียรติยศชื่อเสียงเช่นนี้เป็นอีกอิทธิพลหนึ่งที่มาจาก มายา” เราอาจไปที่วรินดาวะนะเพื่อเกียรติยศชื่อเสียงที่ไร้ค่า แทนที่จะซึมซาบอยู่ในคริชณะจิตสำนึก เราอาจคิดถึงเงินทองและผู้หญิงอยู่ตลอดเวลา ซึ่งเป็นเพียงแหล่งกำเนิดแห่งความสุขชั่วคราว เราควรใช้เงินและผู้หญิงที่เราอาจเป็นผู้ดูแลให้รับใช้องค์ภควานจะดีกว่า เพราะความสุขทางประสาทสัมผัสไม่เหมาะสำหรับพันธวิญญาณ
เจ้านายแห่งประสาทสัมผัสคือฮริชีเคชะ องค์ภควาน คริชณะ ฉะนั้น ประสาทสัมผัสควรปฏิบัติรับใช้พระองค์เสมอ เกี่ยวกับชื่อเสียงทางวัตถุ มีมารมากมายเช่น ราวัณ ทศกัณฐ์ ผู้ต้องการฝ่าฝืนกฏแห่งธรรมชาติวัตถุ แต่ทั้งหมดล้มเหลว เราไม่ควรเอาอย่างมารโดยอ้างว่าเป็นไวชณะวะเพียงเพื่อเกียรติยศชื่อเสียงที่ผิดๆ และไม่ปฏิบัติรับใช้องค์ภควาน เมื่อเราปฏิบัติการอุทิศตนเสียสละรับใช้ต่อพระองค์ชื่อเสียงแห่งไวชณะวะจะปรากฏโดยปริยาย ไม่จำเป็นต้องไปอิจฉาสาวกผู้สอนพระบารมีของพระองค์ เรามีประสบการณ์ภาคปฏิบัติที่ได้รับคำแนะนำจากพวกที่สมมุติว่าเป็นบาบาจีแห่งวรินดาวะนะ ว่าไม่จำเป็นต้องไปสอน เพียงแต่มาอยู่อย่างสันโดษที่วรินดาวะนะ และสวดพระนามอันศักดิ์สิทธิ์จะดีกว่า บาบาจีเหล่านี้ไม่รู้ว่าหากเราสอนหรือสรรเสริญองค์ภควาน ชื่อเสียงที่ดีในฐานะเป็นครูผู้สอนจะตามมาโดยปริยาย ดังนั้น เราไม่ควรยกเลิกชีวิตคฤหัสถ์ที่ซื่อสัตย์โดยยังไม่ถึงเวลา แล้วไปใช้ชีวิตเสเพลที่วรินดาวะนะ ชรีละ ชุคะเดวะ โกสวามี แนะนำให้จากบ้านและไปอยู่ในป่าเพื่อค้นหาคริชณะ มิใช่สำหรับบุคคลที่ยังไม่พร้อม มะฮาราจะ พะรีคชิท มีความพร้อมแม้เป็นคฤหัสถ์ จากตอนเริ่มต้นของชีวิตท่านบูชา มูรทิ องค์ภควาน คริชณะ ในวัยเด็กท่านบูชาพระปฏิมา องค์ภควาน คริชณะ ต่อมาแม้เป็นคฤหัสถ์ท่านไม่ยึดติด พอได้รับแจ้งล่วงหน้าเกี่ยวกับความตาย มะฮาราจะ พะรีคชิท ตัดความสัมพันธ์ทางชีวิตคฤหัสถ์ทั้งหมด แล้วไปนั่งลงที่ริมฝั่งแม่น้าคงคาเพื่อสดับฟัง ชรีมัด-ภควธัม ร่วมกับบรรดาสาวก
ดังนั้น ขอจบคำอธิบายโดยบัคธิเวดันธะ หนังสือ “องค์ภควาน คริชณะ”
บทที่แปดสิบเก้า “บทสรุปลีลาของ องค์ภควาน คริชณะ”