ภควัท-คีตา ฉบับเดิม
บทที่ แปด
การบรรลุถึงองค์ภควานฺ
โศลก 1
arjuna uvāca
kiṁ tad brahma kim adhyātmaṁ
kiṁ karma puruṣottama
adhibhūtaṁ ca kiṁ proktam
adhidaivaṁ kim ucyate
kiṁ tad brahma kim adhyātmaṁ
kiṁ karma puruṣottama
adhibhūtaṁ ca kiṁ proktam
adhidaivaṁ kim ucyate
อรฺชุน อุวาจ
กึ ตทฺ พฺรหฺม กิมฺ อธฺยาตฺมํ
กึ กรฺม ปุรุโษตฺตม
อธิภูตํ จ กึ โปฺรกฺตมฺ
อธิไทวํ กิมฺ อุจฺยเต
กึ ตทฺ พฺรหฺม กิมฺ อธฺยาตฺมํ
กึ กรฺม ปุรุโษตฺตม
อธิภูตํ จ กึ โปฺรกฺตมฺ
อธิไทวํ กิมฺ อุจฺยเต
อรฺชุนห์ อุวาจ — อรฺชุน ตรัส, กิมฺ — อะไร, ตตฺ — นั้น, พฺรหฺม — พฺรหฺมนฺ, กิมฺ — อะไร, อธฺยาตฺมมฺ — ตัวเรา, กิมฺ — อะไร, กรฺม — กิจกรรมเพื่อผลทางวัตถุ, ปุรุษ-อุตฺตม — โอ้ บุคคลสูงสุด, อธิภูตมฺ — ปรากฏการณ์ทางวัตถุ, จ — และ, กิมฺ — อะไร, โปฺรกฺตมฺ — เรียกว่า, อธิไทวมฺ — เหล่าเทวดา, กิมฺ — อะไร, อุจฺยเต — เรียกว่า
คำแปล
อรฺชุน
คำอธิบาย
ในบทนี้องค์ศฺรี กฺฤษฺณทรงตอบหลายคำถามของ อรฺชุน เริ่มต้นด้วย “อะไรคือ พฺรหฺมนฺ” พระองค์ทรงอธิบายถึง กรฺม (กิจกรรมเพื่อผลทางวัตถุ) การอุทิศตนเสียสละรับใช้ หลักธรรมโยคะ และการอุทิศตนเสียสละรับใช้ในรูปแบบที่บริสุทธิ์ ศฺรีมทฺ-ภาควตมฺ อธิบายว่าสัจธรรมที่สมบูรณ์สูงสุดที่รู้กันว่าเป็น พฺรหฺมนฺ ปรมาตฺมา และ ภควานฺ นอกจากนั้นสิ่งมีชีวิตที่เป็นปัจเจกวิญญาณก็เรียกว่า พฺรหฺมนฺ เช่นเดียวกัน อรฺชุน ยังถามเกี่ยวกับ อาตฺมา ซึ่งหมายถึงร่างกายวิญญาณและจิตใจ ตามพจนานุกรมพระเวท อาตฺมา หมายถึงจิตใจ วิญญาณ ร่างกาย และประสาทสัมผัสด้วย
อรฺชุน เรียกองค์ภควานฺว่า ปุรุโษตฺตม หรือบุคคลสูงสุดซึ่งหมายความว่าคำถามเหล่านี้ไม่ใช่ถามกับเพื่อนเท่านั้น แต่ถามกับบุคคลสูงสุดโดยทราบว่าพระองค์คือผู้น่าเชื่อถือได้สูงสุดที่สามารถให้คำตอบที่แน่นอนชัดเจน